BEYİN (GENEL BİLGİ):
İNSAN BEYNİ :
Kafatasının içinde olan Beyinin üç boyutlu görüntüsü Hayvan
anatomisinde beyin, veya ensefalon (yunanca), merkezi sinir sisteminin yönetim
merkezidir. Birçok hayvanda beyin, kafanın içinde, birincil duyu organlarının
ve ağzın yakınında yerleşmiştir. Tüm omurgalılarda beyin olduğu gibi,
omurgasızlarda da merkezileşmiş bir beyin veya birbirinden bağımsız ganglionlar
topluluğu vardır. Beyin, şaşırtıcı derecede karmaşık ve komplike olabilir.
Örneğin insan beyni 100 milyar'dan fazla nöron içerir ve bu nöronların her
biri, kendi gibi 10.000 tanesiyle bağ yapar.
Akıl ve Beyin
Beynin tanımı; kafatasının içindeki, tüm elektrokimyasal nöronal
eylemlerden sorumlu fiziksel yönetim merkezidir. Us ise, inanç veya istek gibi
zihinsel öz niteliklerle ilgili görülmüştür. Bazı görüşlere göre akıl beyinden
bağımsız bir şekilde vardır. Bazı kuramcılara göre ise, us bir bilgisayar
yazılımına, beyin ise donanımına karşılık gelmektedir.
DİĞER
Karşılaştırmalı anatomi
3 hayvan grubunda komplike beyin bulunmaktadır: eklembacaklılar
(artropod) (örneğin: böcekler ve kabuklu hayvanlar), kafadanbacaklılar
(cephalopod) (örneğin: ahtapot ve mürekkepbalığı), ve omurgalılar. Eklembacaklıların
ve kafadanbacaklıların beyni, birbirine paralel ikiz sinirden meydana
gelmektedir. Eklembacaklılar üç loptan ve görme işlemi için oluşmuş göz
arkasındaki geniş "optik lop"lardan oluşan merkezi bir beyine
sahiptir. [2]
Omurgalıların beyni, sonradan omuriliğe dönüşecek olan arkadaki
bir nöral tübün öndeki kısmından gelişir. Omurgalılarda beyin kafatası
kemikleri tarafından korunmaktadır. Serebral korteksin kıvrım sayısı,
filogenetik ve evrim basamağındaki yeri belirler. Kıvrım sayısı arttıkça basamak
yükselir. Balık, sürüngen gibi ilkel omurgalılar beyninin dış katmanlarında
altı katmandan daha az nörona sahiptir. Bu konfigürasyona allokorteks (veya
heterotipik korteks) adı verilmektedir.
Memeliler gibi daha komplike omurgalılarda, allokortekse ilaveten
altı bölmeli neokorteks (veya homokorteks) bulunmaktadır. Memelilerde, daha
fazla kıvrımlı beyin, daha gelişmiş beyinle karakterizedir. Bu kıvrımlar,
kafatasına sıkışmış beyindeki nöronlara daha geniş bir alan sağlamaktadır.
Kıvrılma, daha fazla gri maddenin daha az bir hacmin içine yerleşmesini sağlar.
Kıvrımlar tıp dilinde gyrus (çoğul gyri), kıvrımlar arası boşluk da sulcus
(çoğul sulci) olarak adlandırılır. İnsan beyni üç zarla sarılmlştır.Bunlar,En
dışta Duramater,ortada araknoid tabaka,en içte ise Piamater bulunur... Beynin
genel histolojik incelenmesi kişiden kişiye değişmese de, yapısal anatomi
incelemesi farklı olabilmektedir. Temel embriyolojik bölümlerin tersine,
spesifik gyrus veya sulcusların yeri, birincil duyu bölgeleri ve diğer yapıların
yerleri türlere göre değişebilmektedir.
Omurgasızlar Böceklerde
beyin dört bölümden oluşur: optik bölmeler, protoserebrum, dutoserebrum,
tritoserebrum. Optik bölmeler her bir gözün arkasında bulunur ve görsel uyarıyı
sağlar. Protoserebrum, kokuya cevap veren mantar vücudu ve merkezi vücut
kompleksini barındırır. Arı gibi bazı türlerde mantar vücut kısmı görme
duyusundan da uyarı almaktadır. Dutoserebrumda kokuları birbirinden ayırt
etmeyi sağlıyan ve baştaki antenlerin dokunma reseptörlerinden bilgi alan anten
lobları bulunmaktadır. Sineklerin ve güvelerin anten lobları oldukça
komplikedir.
Kafadanbacaklılarda beynin özofagus tarafından ayrılmış iki
bölgesi vardır: supraözofagal kütle ve subözofagal bölge. Bu iki kütle
birbiriyle iletişimini bazal loplar ve arka magnoselüler loplarla sağlar. Geniş
optik loplar bazen beynin bölmesi olarak tanımlanmaz çünkü anatomik olarak
beyinden ayrıdırlar ve optik saplarla beyine katılırlar. Ama optik loplar görme
işlemini sağladıklarından fonksiyonel olarak beynin bir parçasıdır.